Verlatingsangst is een intense angst voor afwijzing of verlies van een geliefde. Het is een veel voorkomend en ingrijpend probleem dat de kwaliteit van het leven en de relaties van mensen kan beïnvloeden.
Het kan ertoe leiden dat mensen zich afsluiten voor nieuwe relaties of zich angstig en bezorgd voelen over het verlies van hun huidige partner. Het kan zich zelfs uiten in fysieke klachten.
- In dit artikel gaan we dieper in op de oorzaken achter verlatingsangst.
- We kijken naar de wijze waarop het ons leven beïnvloedt.
- En je leest welke manieren er zijn om eroverheen te komen.
Inhoud
Wat zijn de oorzaken van verlatingsangst?
Het is belangrijk om te weten dat verlatingsangst vaak wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder je persoonlijkheid, je omgeving en je ervaringen.
Door inzicht te krijgen in de onderliggende oorzaken van verlatingsangst, kun je gericht kunt werken aan het overwinnen ervan.
Hoe ontstaat verlatingsangst?
Kindertijd ervaringen
Mensen die in hun kindertijd ervaringen hebben gehad met verlies, afwijzing of verwaarlozing, kunnen een grotere kans hebben op het ontwikkelen van verlatingsangst op latere leeftijd. Bijvoorbeeld een ouder die emotioneel niet beschikbaar was waardoor het kind een zogenaamde onveilige hechting heeft ontwikkeld.
Traumatische ervaringen
Traumatische ervaringen, zoals een slechte relatie of een verbroken huwelijk kunnen ook bijdragen aan het ontwikkelen van verlatingsangst.
Genetische aanleg
Er zijn aanwijzingen dat verlatingsangst deels erfelijk kan zijn. Als er binnen de familie bloedverwanten met angststoornissen zijn wordt dit beschouwd als risicofactor (1).
Symptomen verlatingsangst
Verlatingsangst wordt gekenmerkt door intense angst of bezorgdheid over verlies of verlaten worden. Hoe dit zich precies uit verschilt van persoon tot persoon.
De symptomen kunnen onder andere zijn:
- Terugkerende en buitensporige stress over het anticiperen op of weg zijn van huis of dierbaren.
- Constante, buitensporige zorgen over het verlies van een geliefde door een ziekte of onheil.
- Constante angsten dat er iets ergs zal gebeuren, zoals verdwalen of ontvoerd worden, waardoor dierbaren worden gescheiden.
- Weigeren om van huis weg te gaan uit angst voor scheiding.
- Niet alleen thuis willen zijn zonder een geliefde in huis.
- Niet van huis willen of kunnen slapen zonder een geliefde in de buurt
- Herhaalde nachtmerries over verlaten worden.
- Overdreven jaloers of claimend gedrag.
- Frequente lichamelijke klachten van hoofdpijn, buikpijn of andere symptomen wanneer een scheiding van een dierbare wordt verwacht.
- Veel bevestiging nodig hebben van andere mensen.
- Snel afgewezen voelen.
Hoe kun je verlatingsangst overwinnen?
Verlatingsangst kan een grote impact hebben op je welbevinden en het kunnen aangaan en onderhouden van een intieme relatie. Daarom valt er veel winst te behalen met het aanpakken van deze psychische aandoening.
Er zijn verschillende manieren om verlatingsangst te overwinnen:
- Cognitieve gedragstherapie: Dit is een behandeling die zich richt op het veranderen van de onderliggende onrealistische of ongezonde gedachten en overtuigingen die verlatingsangst veroorzaken.
- Expositietherapie: Dit betekent het stap voor stap blootstellen aan angst veroorzakende situaties, waardoor de angst afneemt en het vertrouwen groeit.
- Emotionele regulatie: Deze therapie gaat over het ontwikkelen van vaardigheden voor het beheersen van emoties. Hierdoor leer je beter omgaan met stressvolle situaties.
- Medische behandeling: In sommige gevallen kan medicatie, zoals angstremmers of antidepressiva, worden voorgeschreven om symptomen van verlatingsangst te verminderen.
- Relatie- en communicatievaardigheden: Het verbeteren van relatie- en communicatievaardigheden kan helpen bij het verminderen van verlatingsangst en het verbeteren van het vertrouwen in sociale situaties.
Onthoudt dat het overwinnen van verlatingsangst tijd en inspanning zal vergen en dat verschillende benaderingen werken voor verschillende mensen.
Overleg met een gekwalificeerde gezondheidswerker om te bepalen welke behandeling het beste bij jou past. Vraag je huisarts voor een doorverwijzing of maak zelf een afspraak bij een psycholoog bij jou in de buurt.
Verlatingsangst en relaties
Verlatingsangst kan ernstige invloed hebben op persoonlijke relaties en het vermogen om nieuwe relaties te starten. Het kan mensen belemmeren om hun emoties en vertrouwen te uiten, wat leidt tot afstand tussen hen en hun partners. Dit kan leiden tot gevoelens van onzekerheid, jaloezie en controlebehoefte, wat op zijn beurt weer spanning en conflicten kan veroorzaken binnen de relatie.
Het is belangrijk om te beseffen dat verlatingsangst niet alleen de persoon met de aandoening beïnvloedt, maar ook de mensen om hem of haar heen. Open en eerlijke communicatie tussen partners over verlatingsangst en hoe het hen beïnvloedt is daarom essentieel.
Het is mogelijk om verlatingsangst beheersbaar te maken en een gezonde en gelukkige relatie te hebben, maar het vereist werk en inzet van beide partners. Samen werken aan oplossingen en ondersteuning bieden aan elkaar kan helpen bij het versterken van de relatie en het omgaan met verlatingsangst.
Vier tips voor omgaan met verlatingsangst
Hier zijn 4 tips die je kunnen helpen om de angst om verlaten te beteugelen:
- Accepteer je angst: Probeer je gevoelens van verlatingsangst te erkennen en accepteren in plaats van ze te onderdrukken of te negeren. Het accepteren van je angst zal je helpen om het gevoel van machteloosheid en vermijdingsgedrag te verminderen, wat in de meeste gevallen bijdraagt aan een verbetering van je geestelijke gezondheid.
- Leer jezelf kennen: Probeer erachter te komen wat jouw specifieke triggers zijn voor verlatingsangst en hoe je er op een gezonde manier mee om kunt gaan. Als je weet wat jouw triggers zijn, zal je beter voorbereid zijn op situaties waarin je verlatingsangst opkomt. Bovendien zal het beter begrijpen van jezelf en je gevoelens helpen bij het bouwen van zelfkennis en zelfvertrouwen, wat weer bijdraagt aan het verminderen van angst.
- Ontwikkel zelfvertrouwen: Probeer je zelfvertrouwen te versterken door nieuwe ervaringen op te doen en uitdagingen aan te gaan. Dit helpt je om een negatief zelfbeeld te overwinnen.
- Zoek professionele hulp: Als je verlatingsangst hardnekkig is, overweeg dan om hulp te zoeken bij een psycholoog of een geregistreerde therapeut die ervaring heeft met het behandelen van psychische stoornissen gerelateerd aan angst.
Vier tips voor het omgaan met verlatingsangst (voor partners)
Hier zijn 4 tips voor partners om te helpen met verlatingsangst:
- Luister en steun: Probeer begripvol en ondersteunend te zijn voor je partner en geef hem of haar de ruimte om over de verlatingsangst te praten.
- Wees geduldig: Verlatingsangst is een moeilijke uitdaging en het vergt tijd en geduld om te overwinnen. Wees geduldig met je partner en ondersteun hem of haar op weg naar herstel.
- Creëer veiligheid: Probeer een veilige en steunende omgeving te creëren voor je partner, door begrip te tonen voor zijn/haar angst en hem/haar gerust te stellen.
- Zoek hulp: Als verlatingsangst van invloed is op jullie relatie, overweeg dan om samen hulp te zoeken bij een psycholoog of geregistreerde therapeut die ervaring heeft met verlatingsangst en relaties. Samenwerken met een professional kan helpen bij het ontwikkelen van een gezonde omgang met de verlatingsangstproblematiek en het versterken van jullie relatie.
Copingstrategieën
Er zijn verschillende copingstrategieën die kunnen helpen bij het omgaan met verlatingsangst.
Hieronder vind je enkele technieken die je gemakkelijk zelf kunt uitvoeren:
- Ademhalingsoefeningen: Ademhalingsoefeningen kunnen helpen om spanningen en angst te verminderen. Probeer bewust te ademen en de aandacht te richten op de bewegingen van de borst en buik.
- Mindfulness en meditatie: Mindfulness en meditatie kunnen helpen bij het verminderen van angst en het verhogen van het zelfbewustzijn. Er zijn veel meditatie-oefeningen online beschikbaar.
- Fysieke activiteit: Regelmatige fysieke activiteit, zoals wandelen, yoga of sporten, kan helpen bij het verminderen van angst en het verbeteren van het algehele welzijn. Zeker als je symptomen zich uiten in lichamelijke klachten kunnen sport en beweging een goede uitlaatklep zijn.
- Sociale steun: Het hebben van een steunend netwerk van vrienden en familie kan helpen bij het omgaan met verlatingsangst en het versterken van het zelfvertrouwen.
Onthoud dat wat werkt voor de ene persoon, niet noodzakelijkerwijs werkt voor iemand anders. Het is daarom goed om te experimenteren en te zoeken naar de copingstrategieën die het beste werken voor jou.
Hoeveel mensen hebben last van verlatingsangst?
De volwassen vorm van verlatingsangst is pas recentelijk beschreven in de psychiatrische literatuur. De National Comorbidity Study Replication uit 2006 (4) was het eerste grootschalige epidemiologische onderzoek waarin de diagnose werd opgenomen. Hieruit kwam naar voren dat de prevalentie van verlatingsangst bij volwassenen 6,6% is.
Op 1 januari 2022 had Nederland 17.590.672 inwoners, van wie 3.300.844 jonger dan 18 (5).
Van de 14.289.828 volwassen Nederlanders heeft dus op basis van de cijfers uit bovengenoemd onderzoek vermoedelijk zo’n 6,6% last van een vorm van verlatingsangst.
Dit komt neer op 943.129 Nederlandse volwassenen met verlatingsangst.
Gerelateerde onderwerpen
- Bindingsangst.
- Lees meer over de liefde in de kennisbank.